जर्मनीमध्ये पर्यावरणशास्त्रातील पीएचडीसाठी शिष्यवृत्ती

जर्मन फेडरल पर्यावरण फाउंडेशन (DBU) या संस्थेकडून पर्यावरण संरक्षण क्षेत्रात संशोधन करण्यासाठी बहुविद्याशाखीय पर्यावरण संशोधन कार्यक्रम राबवला आहे. पीएचडीसाठी प्रवेश व एकूण तीन वर्षाच्या कालावधीकरता शिष्यवृत्ती असे या शिष्यवृत्ती कार्यक्रमाचे स्वरूप आहे. या शिष्यवृत्तीसाठी विविध विद्याशाखांतील अर्जदारांकडून दि. १५ जून २०१५ पूर्वी अर्ज मागवण्यात आले आहेत.


शिष्यवृत्तीबद्दल:


           ईशान्य जर्मनीमधील ओस्नाब्र्युक या शहरात असलेल्या जर्मन फेडरल पर्यावरण फाउंडेशन (DBU) ही युरोप खंडातील पर्यावरण संरक्षण क्षेत्रात काम करणाऱ्या मोठ्या संस्थांपैकी एक संशोधन संस्था आहे. १९९० साली स्थापना झालेल्या या संस्थेने म्हणूनच ‘पर्यावरणाचे अभिनव प्रकल्प राबवणारी संस्था’ अशी स्वत:ची ओळख बनवलेली आहे. स्थापनेपासून संस्थेने जवळपास ८८०० पर्यावरण प्रकल्पांना साधारणतः दीड बिलीयन युरोंचे आर्थिक सहकार्य केलेले आहे. सध्या संस्थेने पर्यावरण संरक्षण, पर्यावरण संशोधन व पर्यावरण संरक्षणाला पूरक तंत्रज्ञानाचा विकास या मुद्द्यांवर आपले लक्ष केंद्रित केलेले आहे. संस्थेने संशोधन करण्यासाठी बहुविद्याशाखीय पर्यावरण संशोधन कार्यक्रम राबवला आहे. म्हणूनच संस्थेला आज पर्यावरणातील विविध विद्याशाखांमधील नाविन्यपूर्ण संशोधनासाठीचे युरोपातील केंद्र अशी आंतरराष्ट्रीय ओळख मिळालेली आहे.
                या शिष्यवृत्ती कार्यक्रमाअंतर्गत दरवर्षी साठ आंतरराष्ट्रीय विद्यार्थ्यांना पीएचडीच्या संशोधन अभ्यासक्रमासाठी प्रवेशासहित शिष्यवृत्ती बहाल केली जाते. पीएचडी कार्यक्रमासह शिष्यवृत्तीचा एकूण कालावधी तीन वर्षांचा आहे. शिष्यवृत्तीधारकाच्या पहिल्या वर्षातील संशोधन गुणवत्तेवर दुसऱ्या वर्षाची शिष्यवृत्ती अवलंबून असेल व हाच निकष तिसऱ्या वर्षासाठी लागू असेल. शिष्यवृत्तीअंतर्गत या तीन वर्षांदरम्यान जर्मन फेडरल पर्यावरण फाउंडेशनकडून संशोधनाच्या या कालावधीकरता शिष्यवृत्तीधारकाला साधारणतः ९४० युरो एवढा मासिक भत्ता दिला जाईल. त्याव्यतिरीक्त दर महिन्याला २१० युरो प्रवास भत्ता दिला जाईल. याबरोबरच विवाहित शिष्यवृत्तीधारकाला त्याची पालकत्वाची जबाबदारी गृहीत धरून पाल्यासाठी २०० युरो एवढी अतिरिक्त आर्थिक मदत दिली जाईल. याव्यतिरिक्त शिष्यवृत्तीअंतर्गत शिष्यवृत्तीधारकाला इतर सर्व सोयी सुविधाही दिल्या जातील.


आवश्यक अर्हता :

संस्थेच्या या शिष्यवृत्ती कार्यक्रमाअंतर्गत पीएचडीच्या प्रवेश व शिष्यवृत्तीसाठी सामान्यपणे पर्यावरण या विषयावरील कोणत्याही शाखेतील अर्जदार अर्ज करू शकतो. म्हणजे मुलभूत विज्ञान, अभियांत्रिकी, उद्योजकता , मानववंशशास्त्र व सामाजिक शास्त्रांमधील विविध विषयांचे विद्यार्थी या शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करू शकतात. या शिष्यवृत्तीला अर्ज करण्यासाठी अर्जदार संबंधित विषय शाखांमधील पदव्युत्तर पदवीधर असावा व त्याने पीएचडी साठी अर्ज केलेला नसावा. त्याला जर्मन भाषेचे उत्कृष्ट ज्ञान असणे अत्यावश्यक आहे. पदव्युत्तर अभ्यासक्रमाच्या पातळीवर अर्जदाराचे पर्यावरणाशी निगडीत संशोधन असावे. एखाद्या संस्थेतील तशा संशोधनाच्या अनुभवाचे प्रशस्तीपत्र असलेले उत्तम. तसेच त्या संशोधन प्रबंधामध्ये त्याने स्वत: पर्यावरण संरक्षणासाठी दिलेल्या योगदानाची माहिती असावी. अर्जदाराची पदवी व पदव्युत्तर पदवीच्या स्तरावर शैक्षणिक पार्श्वभूमी उत्कृष्ट असणे आवश्यक आहे.


अर्ज प्रक्रिया:

या शिष्यवृत्तीसाठी अर्जदाराने त्याचा अर्ज ऑनलाईन अर्जप्रणालीद्वारे पूर्ण करून दुव्यामध्ये दिलेल्या वेबसाईटवर जमा करावा. अर्जाबरोबर अर्जदाराने त्याच्या शैक्षणिक पार्श्वभूमीबद्दल विस्तृतपणे माहिती देणारे त्याचे एस.ओ.पी., सी.व्ही., त्याने पदवी किंवा पदव्युत्तर अभ्याक्रमात केलेल्या संशोधनाचा लघु संशोधन प्रबंध किंवा त्याने शोधनिबंधात प्रकाशित केलेले त्याचे एखादे संशोधन, तसेच त्याच्या शैक्षणिक पार्श्वभूमीशी संबंधित असलेल्या दोन प्राध्यापक किंवा तज्ञांची शिफारसपत्रे, आतापर्यंतच्यासर्व शैक्षणिक ट्रान्सक्रिप्ट्स्च्या अधिकृत प्रती, त्याचे जीआरई किंवा आयइएलटीएसचे गुणांकन, संशोधन अनुभवाचे प्रशस्तीपत्र इत्यादी गोष्टी जोडाव्यात.

निवड प्रक्रिया:

अर्जदाराची किंवा पर्यावरण विषयातील गुणवत्ता व संशोधनातील आवड लक्षात घेऊन शिष्यवृत्तीसाठी त्याची निवड केली जाईल.

अंतिम मुदत:-

पर्यावरण संशोधनातील पीएचडीच्या प्रवेश व शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करण्याची अंतिम मुदत दि. १५ जून २०१५ आहे.

महत्वाचा दुवा :-

http://www.dbu.de



वरील लेख (जर्मनीमध्ये पर्यावरणशास्त्रातील पी.एचडी.) लोकसत्ताच्या करिअर वृत्तांत या पुरवणीत दि. २७ एप्रिल २०१५ रोजी प्रकाशित झाला.